Model: T-34
Lata produkcji: 1941 - 1958



Model: T-34-76 model 1942
Wydanie: Legendy Rosyjskiej techniki wojskowej nr 1. / DeAgostini


T-34 to radziecki czołg średni produkowany w latach 1941–1958.

W chwili pojawienia się na froncie II wojny światowej stanowił zaskoczenie dla Niemców ze względu na duży kaliber armaty i grubość pancerza. Miał opinię pojazdu, którego wykorzystanie znacząco wpłynęło na przebieg wojny. Początkowo produkowany w Charkowskiej Fabryce Parowozów im. Kominternu, był podstawą uzbrojenia radzieckich sił pancernych w latach 1941–1945. Podczas wojny był pojazdem pancernym wyprodukowanym w największej liczbie egzemplarzy. Był też drugim, pod względem wielkości produkcji, czołgiem wszech czasów – po swoim następcy, czołgu serii T-54/55. W 1996 roku T-34 był nadal używany przez 27 krajów świata.

Czołg T-34 powstał jako rozwinięcie serii czołgów pościgowych (szybkobieżnych) BT. Zastąpił w eksploatacji pojazdy: BT-5, BT-7 oraz czołg wsparcia piechoty T-26. Wyróżniał się solidnym pancerzem i dużą siłą ognia. Początkowo jego skuteczność w polu walki była niska z powodu nieergonomicznego rozmieszczenia załogi i braku radiostacji. Zastosowanie dwuosobowej wieży wymagało od dowódcy czołgu obsługiwania celownika armaty, czyli pełnienia funkcji działonowego (cecha charakterystyczna dla wielu czołgów tego okresu). Takie rozwiązanie było mniej efektywne od rozmieszczenia załóg nowych niemieckich czołgów, których wieże mieściły trzyosobową obsadę (dowódcę, działonowego i ładowniczego).

W 1942 roku rozpoczęto produkcję nowej sześciokątnej wieży, której konstrukcję zapożyczono z zarzuconego projektu czołgu T-34M. Dzięki niej T-34 miał wyposażoną w wielostronne wizjery kopułę dla dowódcy. Poprawiono też wygodę obsługi. Ograniczone zaopatrzenie w kauczuk wymusiło zastosowanie zespolonych kół drogowych, a do ulepszonej, 5-biegowej skrzyni i silnika dodano nowe sprzęgło.

Projekt i konstrukcja czołgu były stale modernizowane. Poprawiano jego osiągi i zmniejszano koszty produkcji. Pojawiały się też jego nowe wersje. Z początkiem 1944 roku na polach bitewnych pojawił się T-34-85, z potężniejszym działem kalibru 85 mm oraz wieżą zaprojektowaną dla trzech czołgistów.